Bizimkilər Avropada
Posted on: Avqust 12, 2013
Giriş əvəzi
Bizimkilər özlərinə qıraqdan baxmağı sevmir. Düzünü desəm heç kimlə aşağıda yazdıqlarımla bağlı mübahisə etmək, inandırmaq istəmirəm. Ona görə şərh bölümündə özüvüzü çox yormayın. Yazdıqlarım şəxsi müşahidələrimdir. Kimsə razılaşmırsa şəxsi problemidir. Bir problemin həlli yolu o haqqda danışmaqdan başlayır. Amma bizim millət dialoqdan çox monoloqa meyllidir. Istisnalar yoxdurmu? Var, amma o qədər azdır ki, onları tapanda xəzinə tapmış kimi sevinirsən.
Balaca Azərbaycan
Niderlanddakı Azərbaycanlılar ermənilər və gürcülər kimi oğru adını qazanmayıblar. Ümumiyyətlə azərbaycanlıları burda tanımırlar. Nə yaxşı tərəfdən, nə də pis tərəfdən. Mənə bu qəribə gəlirdi, necə yəni onminlerle azərbaycanlı burda yaşayır. Amma sonradan əmmasını anladım. Azərbaycanlılar burda öz balaca bakılarını, sumqayıtını, gəncəsini qurub yaşayırlar. Niderlandlılarla ünsiyyətə giməkdə maraqlı deyillər. Hətta onları öz aralarında ələ salərlar, gülürlər ( bu haqqda ayrıca yazacağam). Təsəvvür edin ki, burda yaşamq üçün icazə alan azərbaycanlı ilk növbədə çexiyaya gedib “Bohem” xrustalından çılçıraq, qab – qacaq alır. Sonra Bakıdan ya da Türkiyədən zərli – zibalı pərdələr sifariş edir. Mebel də təbii turk dükanlarından ağır, çox yer tutan, az funsional, çox gözə batan olmalıdır. Bunu bir daha deyəcəyəm Avropada yaşayan azərbaycanlıların əksəriyyətinin evlərində hər şey həddindən artıq gözə batan və çox olur. Mİnimalist niderlandlı ev dizaynından sonra belə evə qonaq getmək işgəncədir. Ələxsus uşaqla. Amma bunun ilə məsələ bitsəydi…
Bir millət iki dövlət
Burda Azərbaycanlıların ən çox ünsiyyətdə olduğu xalq türklərdir. Sosial yardım da illərlə oturan, dili düz əməlli öyrənə bilməyən, bura gələndən sonra urapatriotizm xəstəliyinə tutulan və dindarlaşan azərbaycanlının başqa kimlə dostluq edə bilər. Belə dostluqların nəticəsi kimi türklər onları dönər satan, maqazində satıcı kimi işlərə ğötürür. Cümələr məscidə getmələr, türklərin çayxanalrında çay içib avropalılari peysər çıxarmaq yarışları və.s və ilaxır. Bir dəfə belə bir tipajın 12 yaşlı oğlunun ad gününü məscidə getmədiyinə görə zəhərə döndərdiyinin şahidi olmuşdum. Paradoks ondadır ki, həmin ailə hər həftə kilsədən ərzaq yardımı alır. Belə xırda nüanslar çoxdur və burda yaşayan həmvətənlərimizin maddiyyat mövzusunda öz prinsipləri ilə kompromisə getmə bacarığı məni heyrətə gətirməyə bilmir. Yalan söhbətdir ki, sistem dəyişsə millətdə dəyişəcək. Demokratik və tolerant cəmiyyətdə yaşayan bizim həmvətənlərimiz burda daha çox özlərinə qayıdırlar.
Azərbaycansayağı qənaət
Avropada komunal xidmətlərin ödənməsi bizimkindən çox fərqlidir. Burda ailə üzvlərinin sayına görə qiymət dəyişir. Qaz,işıq və su üçün təyin edilmiş qiyməti hər ay ödəyirsən. ilin sonunda hesablama aparılır. Əgər ödədiyin qiymətdən az istifadə eləmisənsə aradakı fərqi sənə geri qaytarırlar. Uca kosmos şahidim olsun ki, bizim millət bu mövzuda niderlandlılara treninqlər verməyə layiqdirlər. Su qənaət eləmək üçün tualetin sifonunu gündə bir dəfə dartmaqlar, paltarlarını ayda iki dəfə yumaqlar, çimdiyi suyu yığıb tualetə ehtiyaclarını təmin etdikdən sonra tökmələr…. uzun sözün qısası pulu qənaət edirlər. Nə üçün? Hamsı burda milyoner deyil. Sosial yardımda illərlə oturan ailələr var. Sosial yardım isə minimum ehtiyacları ödəmək üçündür. Belə qənaətsiz həqiqətəndə geriyə pul atmaq olmur. Bəs bir – birinin acığına iphonlar, bahalı paltarlar hansı pullara alınır? Çoxu qara ( vergisi ödənilməyən) işlərdə işləyir. Və belə Azərbaycanda yaşayan ailələrinə aybay pulllar göndərir. Özlərini belə varlı, vacib və səxavətli ən əsasıda azərbaycandakı düşmənlərin bağrını çatladırlar.Uzun sözün qısası olduğundan daha varlı görsənmək azərbaycanlıların heç vaxt müalicə oluna bilməyəcəyi xəstəliyidir.
Birlik isə necə olmayıb elədə yoxdur. 10 azərbaycanlını yan – yana gətirtmək olmur. Əgər təbii ki, səfirliyin tıdbiri deyilsə ya da Bakıdan Röya gəlməyibsə…
Posted on: İyul 17, 2013
Niderland ailələrində uşağın dünyaya gəlməsini 30 yaşdan sonraya planlayırlar. Bunun səbəbi bu hadisəyə maddi cəhətdən hazır olmaq istəyidir. Ananın hamiləliyinin 6 – cı ayında artıq uşağın otağı, kolyaskası, maşında yeri,velosipedder oturacağı, salonda öz xüsusi küncü hazır olur. Bundan sonra valideynlərb bu hadisəyə psixoloji hazırlaşmağa başlayırlar. Niderlandda əgər hamiləlik normal keçibsə evdə doğmağa izin verirlər. Sadəcə doğum başlayanda həkimə zəng edirsən. Xəstəxanada doğuşdan 6 saat sonra ana və balanı evə göndərirlər. Burda 40 gün uşağı gün üzünə çıxartmaq üçün gözləmək kimi mənasız adət yoxdur. Bir həftəlik uşağı martda kolyaskada üstü açıq görəndə anam gözünə inanmamışdı. “Bu Hollandlar uşaqlarına baxa bilmir”, – deyə deyinmişdidə. Amma bura üçün bu görüntü adi haldır. Niderlandlılar uşağı böyüklərə nisbətən bir qat az geyindirirlər.
Körpəlik
Uşaq xəstəxanadan çıxandan öz otağında şəxsi yatağında yatır. İlk 6 ay həkimlər uşağa su verməyə izn vermirlər. Bunun səbəbini hələdə anlaya bilmirəm. Niderlandda qadın və kişi işi kimi ayrımlar yoxdur. Ata və ana uşağa qulluqda və tərbiyəsində bərabər iştirak edir. Gecə uşaq oyandısa ata gedib onu sakitləşdirir. Ata uşaq uçun əlində pult heykəl deyil, doğma insandır. Uşaq yeməkləri, meyvə püreləri, düzsuz tərəvəz və ət yemək püreləri bu bütün supermarketlərdə satışdadır. Və demək olar ki, uşaqlarının rasionun 99% – ni onlar teskil edirş Yemək mövzusunda da, valideynlər özlərinə dərd eləmirlər. Yemir yeməsin, maye qəbul edirsə hər şey qaydasındadır. Niderlandlılar bütün günü uşaqla söhbət edirlər. birinci günündən. Ətrafdakı əşyaları ona sözlə izah edirlər, öz hərəkətlərini izah edirlər ( məsələn ana yemək bişirir, bütün prosesi qazanı götürəndən – ocağı söndürənə qədər uşağa təsvir edir). Bir də pəncərədən uşaqla baxırlar. Məsələn maşın keçdi evin qabağından. Anası maşını göstərir deyir bax, evin qabağından qırmızı maşın keçdi. Daha bizimki kimi, bax bippi vin eledi kimi sarsaq cümlələr qurmurlar. Bütün bu verbal komunikasiya bolluğuna baxmayaraq valideynlər öz sərhədlərini aydın çizirlər. Nee is nee ( ter. yox – yox deməkdir). Niderlandlılar uşaqlarını özləri ilə demək olar ki hər yerə aparırlar. Burda evlərdə dayə görməmişəm. Bəlkəm zənginlərin ailəsində var, amma orta statistik holland üçün bu yolverilməz lüksdır.
Uşaq
Uşaq yeriməyə başlayandan sonra valideynlər ona tam hərəkət azadlığı verir. Evdən və bağçadan çıxmamaq şərti ilə ( 4 yaşına qədər). Niderlandlılar uşağa olmaz və ya yox deməyi sevmirlər. Bu sözlər əvəzinə niyə olmazı və niyə yoxu izah edirlər. səs tonunu qaldırmadan. Uşağa nəsə izah edəndə sevimli və ya əzizim deyə xitab edirlər.Bu zaman uşağın gözlərinin üçinə baxılır. Göz kontaktı çox önəmlidir. Bizim həkim bunu onunla izah edir ki, o zaman uşaq məsələnin ciddiyyətini daha yaxşı qavrayır. Uşaq isterikaları mən burda müşahidə eləməmişəm. Təbii ki, başqalarının ailəsi həmişə qıraqdan baxan üçün idealdır. Amma nə bağçada, nə qonaq gedəndə, nə oyun meydanlarında( burda hər küçədə bələdiyyənin uşaqlar üçün qurduğu oyun meydançaları var),nə də tez – tez getdiyimiz heyvanat bağçasında valideyninin sözünə qulaq asmayan, isterik halda qışqıran, bağıran uşaqlar görməmişəm. Valideynlər uşaqları təbiətlə tanış edir. Həftə sonları, yaxşı havada meşəyə gəzməyə, piknikə gedirlər. Bütün bunlara baxmayaraq Holland valideynləri uşaqlarının öpdüklərini və ya qucaqladıqlarını mən görməmişəm. Elə bil hisslərini bu formada göstərməkdən utanırlar.
Cibxercliyini özün qazan
Niderlandda valideynlər uşaqlarının arzu və istəklərini yerinə yetirən sehrli cin rolunu öz üstlərinə götürmürlər. Niderlandılıar uşağı məsuliyyətli, gəlirini – çıxarını hesablamağı bacaran və işguzar olmağı öyrədirlər. Məsələn bahalı bir kompyuter və ya telefon istəyirsən, get işlə. Burda 12 yaşından etibarən insan leqal işləyə bilər. Kontrakt bağlanılır, maaş kaəsilir. Bütün günlük iş deyil təbii ki. Hardasa gündə iki saat səhərlər qəzet paylamaq, ya da supermarketde təmizlik ya da ərzaqların dolaba yerləşdirilməsi kimi. Mən bunu Niderland tərbiyəsində çox sevirəm. Burda heç bir iş ayıb sayılmır.
Niderland tərbiyəsi haqqında bir ildə müşahidə etdiklərim bundadır. Yenə təkrar edirəm yuxarıda yazılanlar sadəcə mənim müşahidələrimdir. Mütləq həqiqət deyil
Nİderland gündəliyi – uşağı necə tərbiyə edirlər( anaların xahişi ilə)
Posted on: İyul 15, 2013
Niderlandda ailə münasibətləri çox aydın qurulub. Ailə iki hissədən ibarətdir. “Familie” və “gezin”. İksinin də hərfi tərcüməsi ailə deməkdir. Əmması haqqında aşağıda.
Familie
Nənə, baba, xala, əmi, dayı, bibi, bacı, qardaş və onların ailələri “familie” qrupuna daxildir. Onlarla ildə üç dəfə mütləq görüşlər olur. Bu Milad bayramı, Yeni il və analar – atalar günüdür. Qalan vaxt isə individualdır. İstəyirsən hər həftə görüş. İstəyirsən bayramda – ad günüdə. Amma mütləq zəngləşməlisən, gəlmək istəyirsənsə görüş təyin etməlisən. Bu görüş təyin etmək məsəsləsi çox yanlış anlaşılır bəzən. bu ona görə görə edilmir ki, Avropada analar övladlarını az sevir, ailə uşağın qayğısına qalmır və ya bir azərbaycanlı dediyi kimi “qan yerinə avropalıların damarlarında su axır”. YOX! sadəcə insanlar bir – birinin vaxtına hörmət edir. Başqalarının öz qohumu olsa özəlinə burunlarını soxmurlar.
Gezin
Ana, ata və uşaqlar. Bu ailə tipini gezin adlandırırlar. Onlar adətən bir yerdə yaşayır. Uşaq haqqında ailə adətən 30 – dan sonra düşünürlər. Maddi olaraq müstəqil olduqdan sonra. Adətən ana uşaq olandan sonra evdə oturur ya da ki yarı günlük iş rejimini seçir. Çünki uşaq bağçaları burda inanılmaz dərəcədə bahadır. Amma əgər ailənin gəliri minimumdan aşağıdırsa və ana təhsil alırsa hökümət geri qaytarmamaq şərti ilə bağçanın xərclərini ödəyir. İbtidai təhsil 4 -5 yaşından başlayır. Təhsil sistemi Niderlandda çox maraqlıdır. Bu haqqda sonra mütləq yazacağam.
Niderlandlılar hər boş dəqiqələrini ailələri ( gezin) ilə çekirməyə çalışırlar. Bərabər tətil,piknik, gəzmək, velosiped sürmək, baseynə getmək, alış veriş etmək və.s. Düzünü desəm qıraqdan bu mənzərəyə baxanda adama o qədər pozitiv hiss verir ki. Adi şeylərdən zövq ala bilmək hissi yəqin niderlandlılarda ən çox sevdiyim xüsusiyyətdir.
Nigah
Niderlandlılar kağız parçasını və ya toy şənliklərini çox önəmli hesab etmirlər. Əsas öhdəlikləri paylaşmaqdır. Çox zaman insanlar nigaha girmir, sadəcə partnerluqlarını bələdiyyədə rəsmiləşdirirlər. kontrakt imzalayırlar. Kontraktda hər şey aydın göstərilir. Bu olmasa ayrıldıqda tərəflərin birinin borcu varsa onu hər iki tərəf bərabər miqdarda ödəməlidir.
Qocalar evi
Qocalar evi ən azlndan bizim şəhərdə alış veriş mərkəzlərinin yanında ( yəni mərkəzi küçələrdə) yerləşir. İlk baxışdan başqa mənzillərdən heç nə ilə fərqlənmir. İçəridədə adi evlərdir – mətbəxi, qonaq və yataq otağı var. Adi mənzildən onunla fərqlənir ki, orda təcili yardım çağırmaq üçün düymə var. Yaşlılar evinə çox vaxt insanlar öz istəyi ilə gedirlər. Burda yaşlılar evin bir küncündə paslanmırlar. Aktiv həyat yaşayırlar. Səyahət edirlər.Xeyriyəçiliklə məşğul olurlar.
Bu bloqda yazılanlar sadəcə mənim müşahidələrimdir. Xahiş edirəm bunu sadəcə bir rəy kimi qəbul edəsiz.
Niderland gündəliyi – Ailə haqqında
Bu dəfə yüz dəfə eşitməkdənsə bir dəfə görmək yaxşıdır – prinsipindən çıxış edib şekilli izahat verəcəyəm)
Niderlanda gələnə qədər heyvanat bağçalarına nifrət edirdim. Daha doğrusu Bakıdakı zoparkdan nifrət edirdim. Rəsmən heyvanlara isgəncə yeridir. Burdakı zoparklarda qəfəslərdə ancaq şir və pələngləri saxlayırlar. Qalan heyvanlar qəfəsdə deyillər. Onların qaçmaması üçün su kimi süni maneələr yaradılıb. Hər heyvan üşün ona doğma olan landşaft qurulub. Mənim üşün ən önəmli olanı zoparkdan iy gəlmir. Daha doğrusu iy var, ancaq gül iyi. Giriş haqqı bahadır amma biz illik abunə olmuşuq. O da 51 eurodur. Həvvaya isə pulsuz. Ardı şəkillərdə.
Huisarts
Huisartsın ( hərfi tərcüməsi ev həkimi) Nederland səhiyyəsində ən vacib adamdır. Adətən hər rayonun öz huisartı var. Onun qəbuluna düşmək üçün öncədən zəng etməlisən. Asistentindən görüş alıb, gedib dərdivi ona danışırsan. Əgər xəstəliyin ciddiliyinə inansa ( simptomlar ciddi olsa) xəstəxanaya başqa mütəxəssisə ya analizə təyinat yazır. O kağızsız sən xəstəxanaya gedə bilmərsən. Əgər inanmırsa o zaman parasitamol, gündə iki litr su və təmiz hava məsləhətləri başlayır. Buna görədə Hollandlar qrip, soyuqdeymə zamanı həkimə getmirlər. Parasitamolu istənilən marketdən almaq olar.
Mənim huisartsa üç gedişimin üçüdə ikinci ilə bitdiyinə görə huisartsdan sonrakı mərhələ haqqında yaza bilməyəcəyəm…
Təcili yardım
Əgər insult, infarkt keçirmirsizsə, güllə yarası almamızsızsa, şah damarıvızı kəsməmivizsə təcili yardıma zəng eləməyin heç bir mənası yoxdur. Yuxarıda sadaladığımlardan başqa bir səbəb göstərsəz telefonun o tayındakı adam sizə huisartsa müraciət etməyi məsləhət görüb söhbətə son qoyacaq.
Apteklər
Bizim yaşadığımız şəhərdə cəmi 4 aptek var. Əhalinin sayı isə 57.370. Yaşadığın əraziyə baxan aptekə qeydiyyatın şərtdir. Dərmanlar reseptsiz verilmir. Satışda şpritz yoxdur. Ancaq qara bazarda almaq olar. İynələr ancaq xəstəxanada vurlur. o da ciddi xesteleyin varsa. Dərman alanda qutuda adın, soyadın, ünvanın və dərmanı gündə neçə dəfə və nə zaman içəcəyin yazılır.
Metodların müxtəlifliyi
Uşaqlar üçün burda ideal şərtlər var. İki aydan bir məcburi qızımı uşaq konsultasiyasına aparıram. Orda Həvvanın ( 2 yaşlı qızım) boyu və çəkisi ölçülür. Bunlar kompyuterə ötürülür və orda diaqramlarda fiziki inkişaf alqoritmini izləyirik. Həvvanın son iki ayda nə etdiyi, nəyə maraq göstərdiyi haqqında danışırıq. Və sonda peyvənd olunur. Bütün bunlar pulsuzdur.
Uşağın qızdırması 40 dərəcəyə qalxmayana qədər ona atəşı salan dərmanlar verilməsini məsləhət görmürlər. Uşaq orqanizmi özü mübarizə aparmağı öyrənməlidir. Bu mənim huisartımın Həvvanı görəndə ən çox təkrar etdiyi cümlədir. Uşağın boğazə ağrıyanda həkim ona dondurma verməyi məsləhət görmüşdü. Anama onun sözlərini çatdıranda, bir dəqiqəlik sükutdan sonra anam özünün şah cümləsini dedi: “Qara yerə soxum onun həkim boyunu”. Ən maraqlısı odur ki, bu üsul kömək elədi. Dərmansız!
Sığorta
Məcburidir. Minimum paketin aylıq qiyməti 100 eurodur. 18 yaşına qədər uşaqlar üçün sığorta pulsuzdur.
Hollandiya və Hollandlar haqqında qeydlərim
1. Sağlamlıq
Hollandlar çox sağlamdılar. Səbəbi təmiz hava, sağlam qida və idmandır. İlin 4 fəslindədə ( əslində hollandiyada həmişə bir fəsildir PAYIZ) idmanla məşğul olurlar. Fitnes kluba abunəçilik, səhər 6 da qışda, qarda yuxunun ən şirin vaxtında oyanıb qaçmalar və.s. Soyuq! Bəzən mənə elə gəlir ki, onlar soyuq havanı hiss eləmirlər. 12 dərəcə havada mən paltoda dişim dişimə dəyəndə onlar qısaqol t – shortlar gəzirlər. Maqazinlərdə uşaq üçün papaq tapmaq mümkün deyil. Qarlı havada da uşaqlar papaqsız, şarfsız və əlcəksiz gəzirlər. Anam bura gələndə bunu görəndə bir – iki gün təəccübdən özünə gələ bilmirdi. Mən belə bacarmasamda ( anamın bizi 3 qat geyindirməyi öz təsirini göstərir) Həvvanı ( 2 yaşlı qızımı) Hollandlar kimi geyindirməyə çalışıram. Və möcüzə, uşaq soyuqdəymə, qrip nədir bilmir.
2. Velosiped.
Hollandlar zarafatca velosipedi üçüncü ayaqları adlandırırlar. Hollandiyada velosipedlerin sayı insanların sayından daha çoxdur. Bütün Hollandiyada xüsusi velosiped yolları var. Velosiped yollarının salınmasının çox maraqlı hekayəsi var. 1973 il böhranından sonra Nederland höküməti qənaət eləmək üçün velosiped yolları infrastruktunu inkişaf etdirməyə qərar verir. Amma bunu 10 illik plana salırlar. Hökümət bu məsəsləni müzakirə edən zaman bir neçə uşaq dərsə velosipedlə gedəndə yol qəzasına düşüb ölürlər. Velosiped yollarının olmadığına görə onlar magistral yollardan istifadə ediblərmiş. Bütün ölkədə tətillər başlayıb. İnsanlar velosipedlərini alıb yollarda velosiped barikadaları qururdular. Beləliklə bütün ölkəni əhatə edən velosiped yollarının salınması başlayır.
Hollandlar velosiped sürməyi uşaqlıqdan öyrənirlər. Sonra ibtidai məktəbdə yol qaydaları və velosipedi güvənli sürmək dərsləri alırlar. Kiminsə velosipedi sürə bilməməsi burda elə təəccüb doğurur ki, sanki kimsə gəzməyi bacarmır))) Hollandlar velosipedlə alış verişə, işə, məktəbə, qonaqlığa, gəzməyə gedirlər. Bəlkəm buna görə Hollandiyada ( böyük şəhərləri çıxmaq şərti ilə) yol tıxacları problemi yoxdur.
3. Pərdələr həmişə açıqdır.
Mənə Hollandiyada ən çox qəribə gələn adətlətdən biridir. Burda yüksək hasarlar yoxdur. Pərdələr, jaluzilər də heç vaxt bağlanmır. Beləliklə kuçədən evlərin içi və orda yaşayanların nə etdikləri ovcuvun içindədir. Deyilənə görə bu II Dünya Müharibəs zamanı yaranmış adətdir. Açması bizim gizlədəcək heç bir şeyimiz yoxdur. Şəffavlığı sona qədər dəstəkləsəmdə mənim pərdələrim hər zaman bağlı olur. Bu arada əsl Holland ilə gəlmələrin evini bir bağçanın baxımsızlığı bir də bağlı pərdələrdən bilmək olur.
4. Qonağ getmək istəyirsən qəbula düş…
Zarafat eləmirəm. Burda insanlar günlərini iki həftə öncə planlayırlar. Bütün rəsmi və ya qeyri rəsmi görüşlər üçün zəng edib qəbul günü və saatı təyin etməlisən. Burda yaxında idim, bir fincan qəhvəyə gəldim, – söhbəti burda işləmir. Qohumlara, dostlara fərq eləmir lap anam olsa da gün və saat təyin olunur. Bizim üçün bu qəribə gələ bilər, amma nəinki görüş saatı hətta nə vaxta qədər otura bilərsən belə bəzən müzakirə olunur..
5. Əhalinin 40 % ateistdir)))
Niderlandda yaşamağımın bir il yeddi ayına həsr olunur….
Bura gələnə qədər orta statistik yer kürəsi sakini kimi Hollandiya deyəndə ağlıma pendir,Anna Frankın gündəliyi, yel dəyirmanları, zanbaqlar və kofeşoplar gəlirdi. Hollandiyanın tək bunlardan ibarət olmadığını kəşf etmək üçün burda 2 həftədən çox yaşamaq lazımdır. Burda gördüklərimlə və mədəni fəqrlər haqqında yazmaq qərarına gəldim. Sevdiyim şeylər haqqında bloqumda çox az yazmışam. İlklərdən biri olsun
Yeməyə nə var?
Axilesin zeif yeri dabanı idi. Azərbaycanlının cinsiyyətindən və yaşından asılı olmayaraq bu yer qarındır. Nə yalan söyləyim mən də istisna deyiləm. Hollandiyaya gəldiyim ilk gündən dadlı yeməklər yeyə biləcəyim restoran axtariram, bir il yeddi aydır ki, tapa bilmirəm. Hollandlarda yemək kultu yoxdur.
Hollandlar adətən gündə üç dəfə yemək yeyirlər. Səhər yeməyi çörək+ pendir+ kolbasa, bəzi hallarda araxis yağı və çörək. Süd və ya kofe yanında.
Günorta yeməyi – ya pendir çörək, ya kolbasa çörək ya da araxis yağı ilə çörək. Lanç roomlarda günorta yeməyinə daha yaradıcı yanaşsalarda ümümi konsept – “çörək arası” pozulmur.
Axşam yeməyi 6 – 8 arası yeyilir. Bütün ailə üzvlərinin iştirakı vacibdir. Yəqin Hollandiyada ən sevdiyim adətlərdən biridir. Hamı süfrə arxasında oturur. Hollivud filmlərindəki kimi)) bizdə ailədə kim nə vaxt istəyirdi o zamanda yemək yeyirdi. Dünyanın ən dadlı təamı olsada tək süküt içində yemək yeməyin heç bir zövqu olmur. Burda isə əksinədir. Yemək çox bəsitdir. Qızardılmış ət ( toyuq, balıq, donuz əti ya qoyun əti), qarnir ( kortof, duyu ya makaron). Bəzən ana yemək sendviçdə ola bilər. Desert kvark və djem ( kvark – yogurtla kesmiyin qarışığı), alma piroqu.
Seletka
Hollandlar seletkanı şox sevirlər. yemək üsülu iki cürdur. Ya quyrugundan tutub ( burda seledka kilkadan bir az böyük olur) hamsını udursan yada hot dog kimi bulka arası yeyirsən. ikinci halda üstünə bir az xırda doğranmış soğanda qatırlar. Burda Hətta seledka bayramıda olur)))) ildə bir dəfə. Bayramın adı Bayraq günüdür. Amma həmin gün seledkaya hesr olunur. Yanlış xatirlamıramsa 19 iyundur.
Qonaqlıq
Yene vurğulamaq istəyirəm,bütün inkişaf etmiş xalqlar kimi Hollandlarda yemək kultu yoxdur. Hollandiyada yaşamağa təzə təzə başlayanda evə qonaq gələndə Azərbaycanlı məndə oyanırdı. İki cür ana yemək, salatlar, desert hazırlayırdım. Hollandlar süfrəyə çaşqınlıqla baxırdılar. Bir az da yəqin görməmişlik kimi qiymətləndirirdilər. Holland sayağı qonaqlıq çips, pendir, baqet, baliq salatı, şərab ( pivə), çerri pomidor və zeytundan ibarətdir. Düzünü desəm bu məni tam qane edir. Çünki azərbaycansayağı qonaqlıq zamanı qadın bir gün əvvəldən yemək hazırlamağa başlayır, qonaqlığ zamanı adam kimi qonaqlar ünsiyyət bağlaya bilmir – yeməyi qızdırmaq, süfrəni düzəltmək, sonra süfrəni yığmaq, çay süfrəsi hazırlamaq və.s, qonaqlar gedəndən sonrada başlayırsan təmizliyə. Burda isə super marketə gedib cəmi 20 euro xərcləyib, aldıqlarını qaba düzürsən və vəssəlam. Otur qonaqlarınla söhbət elə.. Birmənalı olaraq Hollandların kobud dillə desək pendir – çörəkli qonaqlıqları mənim daha çox xoşuma gəlir…
